Ermenek Savunma Gücündeki Köylüler

ERMENEK SAVUNMA GÜCÜNDE BİR ARNAVALI



Ermenek ilçesi 1920 yılı sonbaharında, Aslan Mehmet adında bir eşkıya tarafından kuşatılarak ablukaya alınmıştır. Bu ekşiye Sarıveliler köyünden itibaren çevresine topladığı yandaşlarıyla birlikte, en önemli adamları Efe Dayı ve Hüsnü Çavuş lakaplarındaki kişilerle birlikte şehrin kuzey tarafındaki (Delikkaya tepesi) tepelerden kurşun yağdırmış ve şehrin kendilerine teslim edilmesini, sarı lira, altın ve gümüş paraların meydana toplanması isteyip yöneticilere süre vermiştir.

Bu durum karşısında paniğe kapılan şehir yöneticileri, bir taraftan Karaman, Mut, Gülnar ve Silifke merkezlerine teller çekerek takviye kuvvet isterken, diğer yandan, Karşıyaka köyleri muhtarlarından, eli silah tutan cesur kişilerin ve avcıların silahlarıyla birlikte Ermenek şehrini savunmaya gönderilmesini emrederler. Tellere gelen cevaplarda, silahlı askerlerin yola çıktığı bildirilmekte, eldeki güçlerle saldırganların oyalanması ve şehre sokulmaması istenmektedir. İşte, bu olay sonrası Ermenek’e takviye kuvvet olarak gönderilenler arasında Kazancılı Çanlı Hasan ile Arnava köyünden Mehmet Ali ve Eskice köyünden Deli Mehmet adındaki kişiler de vardır.

Köylerden gelen bu silahlı kişiler, belli bir sırayla, Belediye, Kaymakamlık, PTT, hastane gibi devlete ait görev binaları önünde gece-gündüz devriye görevine başlamışlardır. Eşkıyaların şehre girmesini engellemek ve onları oyalamak için, müftü ve öğretmenlerden oluşan gönüllü elçi (arabulucu) heyeti bile gönderilmiştir. Aslan Mehmet şehirdeki silahlı gücü bilmediğinden işgale karar verememekte ve bilgi toplamaya çalışmaktadır. Bu amaçla, bir adamını kadın kıyafetiyle gece yarısı şehre gönderir. Aslında halk ve yöneticiler tedirgin ve stres içinde, akşam olmadan herkes evine girmektedir.

Şehre batıdan, Meydan tarafından giren eşkıya, Sipas camii önünden geçerken orada devriye gezen Arnavalı Mehmet Ali, kadına nereye gittiğini? sorar. Kadın, yavaşca “değirmene una gederin” diye cevap verir. Arnavalı, içinden, “ vah zavallı kadın, çocukları evde aç olmasa bu vaziyette dışarı çıkar mı? “ diye düşünür ve kadının geçmesine müsaade eder. Kadın, biraz ilerdeki PTT önüne gelince, Eskiceli Deli Mehmet durdurur. Kadın bir şeyler söyler, fakat, inandırıcı cevap veremez. Birazda bocalamış olacak ki, Deli Mehmet, kadının yüzünü açmasını söyler. Kadın, “namahremdir efendi, yüzümü açamam” diye söylenmektedir.

Kazancılı Çanlı Hasan Goca Kaymakamlık çevresinde devriye gezmektedir. Uzaktan gelen sesleri duyunca, neler olduğunu anlamak için yaklaşır. Kadın yüzünü açmamakta ısrar etmektedir. Deli Mehmet ise günah olur veya ayıp olur diye çekindiğinden kendisi açmamaktadır. Uzaktan gelen Çanlı Goca, “durun, ben Kaymakamlığı koruyorum, bana namahrem olmaz “ diyerek kadının yüzündeki örtüyü bir hamlede çeker. Örtünün altında bir erkek olduğu anlaşılınca, adam sokak arasına koşmaya başlar. Düdük sesleri ve silah atışlarıyla ajan şaki yakalanır.

Kaymakam ve Jandarma adamı sorgular, eşkıyalar kaç kişi, kimler, silahları, amaçları gibi konularda bilgi alırlar. Eşkiyayı yakalayanlara “aferin” dedikten sonra Arnavalı Mehmet Ali sorguya alınır. Tanımadığı kişiye niçin yol verdiği, Eskicelinin doğru hareket ederek yol vermediği, hareketi sorulur. Arnavalı “ Deli Mehmet bir delilik yapmış kadını durdurmuş “ diye cevap verir. Bunu dinleyenler şaşırmıştır. Adam görevini yapıyor, sen buna delilik diyorsun, bu nasıl iştir, diye bağırırlar.. Arnavalı ise, “gece vakti yalnız bir kadını durdurmak ve yüzünü açmak akıllı adam işi olamaz “ diye ısrar eder.

Tartışmalar devam edip gider, şakiler şehre giremez ve dışardan yola çıkan takviyeler yetişir. Silahlı çatışmalar iki gün sürer. Bozguna uğrayan eşkıyalar kaçmaya başlar. Aslan Mehmet yaralı yakalanır. Yargılanır ve idam hükmü Ankara da onaylandığından eski cezaevi bahçesinde idam edilir. Bizim muhafızlara armağan ve takdir belgeleri verilir. Hepsi “ biz, Ermenek Kaymakamını ve Ermenek Şehrini eşkıyadan koruduk, Aslan Mehmet’in icabina baktık “ diye övünerek köylerine dönerler.. Bir ayaklanma, işgal ve savunma hadisesi de böylece, anılardaki ve tarihteki yerini alır….


Gelecek Sayıda “ Aslan Mehmet’in Oğulları Kimleri Arıyor ? “ bölümü …