Mani (Yakım-Ağıt) ve Öyküsü - (15)

KARANFİLLER AÇACAK

Karanfiller açacak,
Ucu boncuk saçacak..
Obanın bir tek kızı,
Kel çobana kaçacak…

Derleyen : Naci SÖZEN


MANİNİN ( YAKIM ) HİKAYESİ :

Kazancıda “ Obacılık ve Manileri “ konusunda en zengin ve coşkulu dönemlerin yaşandığı zamanlarda yaşamış olanların çok azı halen hayattadır. Bu devirlerin kültür ürünlerini derlemek için başvurduğumuz eskinin bu obacılarını gördüğümüz her yerde bazı sorularla hafızalarının derinliklerinde kalmış olan bilgileri derlemekteyiz. Ankara’da karşılaştığımız bu eskinin obacılarından birine yine sorular sorarak bazı tespitler yaptık. Yukarıdaki mani de bu dönemlerde sıkça söylenmiş, zamanla, üzeri küllenen bir çok anıyla birlikte mazinin sisli derinliklerinde kaybolmuştu.

Bilgi kaynağımız, yaklaşık 20 yıl süren obacılık dönemlerindeki türküler, hikayeler, maniler, sevdalar ve davranış alışkanlıklarıyla ilgili faydalı bilgiler aktardı. Zamanın acımasız yıpratıcılığı nedeniyle bazı satırlar unutulmuş veya yarım haliyle hatırlanıyordu. Bu maninin söylendiği 1940’lı yıllarda, Kazancıda, karanfil çiçeği biliniyor muydu ? Cevap “ bilinmese adı manide geçer miydi? “ oldu. Kim olduğu bilinmeyen manicimiz, temelde bir sevdayı ve sonucu olarak sevdiği oğlana kaçacağı konuşulan eylemini anlatmak istemiş olup, çıkış noktası olarak da, karanfil çiçeği ve onun uçlarında boncuk gibi duran kısımlarını kullanmıştır.

Manicimizin duyumlarına göre, obanın güzel kızı bir oğlana (çobana) sevdalı. Dedikodulara göre, kısa zamanda bu oğlana kaçacak. Fakat, oğlan biraz hafife alınıyor ki, kızı uyarmak görevi de üstleniliyor gibi.. Kızların, kendilerini isteyen veya sevdalandıkları oğlana, ailelerinin karşı çıkması üzerine “ kaçma ” yöntemine başvurdukları dönemlerde, bazı kişilerin kızları kaçması yönünde teşvik etmelerine karşılık, bazı kişiler de, bu kaçma olayının akıllı bir hareket olmayacağını, oğlanı da kötüleyerek kızı caydırmaya çalıştıkları bilinirdi.

Başka bir manide buluşmak üzere….Bu ve benzer zenginlikleri yaşayan, kelimelere dökerek anlatan ve günümüze kadar ulaşmasını sağlayan herkese saygılar sunuyor, rahmetler diliyoruz…

Derleyen : Naci SÖZEN, Mayıs 2008 / ANKARA