Kaybolmuştu Babıcı...

Kaybolmuştu, kızcağızın babıcı,
Baktılar ki, “ oğlan “ olmuş, höbücü..
Bağırınca, şavkarttılar çırayı,
Bir sıçradı, “ oğlan “ açtı arayı….
Sinan’ın Çolak (Hasan ŞENSES )



YAKIMIN (MANİ) HİKAYESİ :

Eski Kazancı düğünlerinin önemli bir bölümü de kadınların yaptıkları düğün olurdu. Bu düğüne “ garı düğünü “ denirdi. Tamamen kapalı ve geniş bir mekan hazırlanır, kasabanın tüm kadınları buraya dolar ve gece yarılarına kadar, çevreye, elle çaldıkları davulun sesi, söylenen türküler ve çalınan ağaç kaşıkların sesi yayılırdı. Bu düğünleri izlemek ve sevdikleri kızın oynayışını görmek gençlerin en çok istedikleri şeydi.

İşte, böyle bir düğünün, “ büyük kına “ gecesinde yapılan Garı Düğünü mekanının damına yatarak gizlenen bir gurup genç, içeriyi gözetleyemese de, kapıdan girip çıkanları görmek için sabırla bekliyordu. Düğünden ayrılmalar başlamış ve guruplar halinde çıkanlar karanlıkta şakalaşarak dağılıyorlardı.

Bir gurup kadın daha kapıya gelmiş, eli çıra tutan arkadaydı. Her gurupda eli fenerli veya çıralı bir şavkçı (ışıkçı) olurmuş. Kapıdan ilk çıkan bekar bayanlardan biri, hemen kapı üzerinde gözetlemede olanların birinin yavuklusuymuş. Bayan kapı önüne çıkınca, damdan bir kuş gibi atlayan oğlan, kızın tam sırtına abanarak (halk diliyle höbüc olarak) gizlenmiş. Sırtında biri olan kızcağız ses çıkaramamış ve görülmesini de istemediğinden, kapı içinde çıra tutana “ çırayı, buraya da şavkart, babıcımı kaybettim “ diye sesleniyormuş. Aslında, babıç ayağında, fakat, bu sesi duyan höbüçdeki kimsenin, atlayıp kaçmasını istiyormuş.

Nitekim, çıra, seslenen bayana doğru tutulurken, oğlan bir çeviklikle sıçrayıp yere inmiş. Bu olay bir anda gerçekleşmiş olmasına rağmen, gören de olmuş. Halk arasında yayılan bu olay yakımcımızın kulağına gidince de bu yakım ortaya çıkıvermiş..

Bu yakımı, yaşlı kişilerden yaklaşık 40 yıl önceleri dinlemiştim. Yakımda geçen bayan ve bayın gerçek isimleri yakımın ilk söylenişlerinde varmış. Fakat, zaman içinde isimler gizlenerek bu şekline dönüşmüş… Bu yakım, bir olayı veya durumu gizlemek ve gerçeklerden kaçmak için başka bahanelere veya olaylara sapan (üreten) kişiler için kullanılır olmuş.

Bir başka manide buluşmak dileğiyle…..


Derleyen : Av. Naci SÖZEN, Ocak 2008 / ANKARA

Not : Tüm yazılar ve siirler “ nacisozen.blogspot.com “ adresindedir.